Nguồn trích dẫn truyền thống cho cuộc đời của Adi Shankara là Shankara Vijayams, ("Chiến thắng của Shankara"), là những trường ca chứa đựng những thông tin về tiểu sử được viết ra dưới dạng truyền thuyết. Quan trọng nhất trong những tiểu sử này là Mādhavīya Śaṅkara Vijayaṃ (của Mādhava, khoảng thế kỉ 14), Cidvilāsīya Śaṅkara Vijayaṃ (của Cidvilāsa, khoảng giữa thế kỉ 15 và thế kỉ 17), và Keraļīya Śaṅkara Vijayaṃ (của vùng Kerala, khoảng thế kỉ 17).[3][4] Theo những tài liệu này, Adi Shankara được sinh ra ở Kalady, một làng ở Kerala, Ấn Độ, bởi một cặp vợ chồng brahmin ngườiNamboothiri, Shivaguru và Aryamba sống được ba mươi hai năm.

Sinh ra và tuổi thơ

Cha mẹ của Adi Shankara không có con trong nhiều năm. Họ cầu nguyện tại đền thờ Vadakkunnathan (cũng được biết đến như là Vrishachala) ở Thrissur, Kerala, để xin được hạ sinh một đứa con.[5] Truyền thuyết kể rằng Shiva xuất hiện trước cả hai vợ chồng trong giấc mơ của họ, và cho phép họ lựa chọn: một đứa con bình thường sẽ sống lâu, hay là một đứa con trai phi thường nhưng không sống được lâu. Cả hai người thích lựa chọn thứ hai; sau đó họ sinh được một đứa con trai. Cậu ta được đặt tên là Shankara (Sanskrit, "người ban cho hạnh phúc"), để vinh danh Shiva (vị thần có một tính ngữ là Shankara).[6]

Cha cậu qua đời khi Shankara còn rất nhỏ. Upanayanaṃ của Shankara, lễ nhập môn vào đời sống học trò, được làm ở tuổi lên năm. Lúc còn là một đứa trẻ, Shankara đã có một sức học đáng nể, thông thạo cả bốn Veda lúc lên tám tuổi. Theo những phong tục của thời đó, Shankara học và sống tại nhà của thầy học. Theo phong tục học trò và những học giả có thể nhận Bhikṣā ("của bố thí") từ những người thế tục; vào một dịp, trong khi đang nhận Bhikṣā, Shankara gặp phải một người phụ nữ chỉ còn lại duy nhất một trái amalaka khô để ăn. Thay vì ăn phần còn lại cuối cùng, người phụ nữ mộ đạo cho Shankara trái amalaka như là Bhikṣā. Xúc động, Shankara sáng tác Kanakadhārā Stotram ngay tại chỗ. Truyền thuyết kể rằng sau khi hoàn tất bài stotra, những trái amalaka bằng vàng rơi như mưa lên người phụ nữ bởi Lakṣmi, vị Nữ thần của cải.[7]

Sannyasa

Từ lúc còn nhỏ tuổi, Shankara bị cuốn hút bởi sannyasa ("cuộc sống của nhà tu hành"). Mẹ cậu phản đối việc cậu trở thành nhà sư, và không cho phép chính thức việc đó. Tuy nhiên, một lần khi Shankara đang tắm trên sông Purna ở gần nhà, một con cá sấu cắn lấy chân vào kéo cậu ta xuống nước. Chỉ có mẹ cậu ở gần đó, và bà không thể nào cứu được cậu ta. Shankara hỏi ý mẹ cậu cho phép cậu từ bỏ thế giới trần tục và chết như một thầy tu. Không còn cách nào khác, mẹ cậu bằng lòng. Lập tức Shankara đọc lên những câu mantra xem như lời khấn nguyện trở thành tu sỹ. Con cá sấu liền thả cậu ra và bơi đi. Shankara bước lên khỏi mặt nước mà không bị hề hấn gì.[8]

Với sự đồng ý của mẹ, Shankara giã từ Kerala và du hành về phía Bắc Ấn Độ để đi tìm một vị Guru. Trên bờ sông của dòng sông Narmada, cậu ta gặp Govinda Bhagavatpada, đệ tử của Gaudapada. Khi Govinda Bhagavatpada hỏi tên tuổi của Shankara, cậu ứng khẩu trả lời với một bài thơ mang ngụ ý triết lý Advaita Vedanta. Govinda Bhagavatapada hết lời khen ngợi và nhận Shankara làm đệ tử.[9] Adi Shankara được Guru nhờ viết một khảo luận về Brahma Sutra và quảng bá Advaita Vedanta. Madhavīya Shankaravijaya kể rằng Adi Shankara đã làm dịu đi một cơn lũ từ sông Reva bằng cách đặt kamaṇḍalu ("bình đựng nước") của anh trên đường đi của dòng nước lũ, do vậy cứu lấy Guru của anh, Govinda Bhagavatpada, người đang ở trong trạng thái Samādhi ("tham thiền") trong một cái hang gần đó.

Trong nhiệm vụ quảng bá triết lý Advaita Vedanta, Adi Shankara du hành đến Kashi, nơi có một chàng trai trẻ tên là Sanandana từ Choladesha ở Nam Ấn Độ, trở thành đệ tử đầu tiên của ông. Ở Kashi, Adi Shankara đang trên đường đi đến đền thờ Vishwanath, nơi ông gặp một người không thể chạm vào được với bốn con chó. Khi được yêu cầu tránh ra một bên bởi đệ tử của Shankara, người không thể chạm được trả lời: "Ông muốn ta di chuyển Ātman ("the Self") vĩnh cửu của ta, hay là cơ thể này làm từ thức ăn?" Hiểu ra rằng người không chạm vào được không ai hơn cả mà chính là thần Shiva, và những con chó của ông là bốn bộ kinh Vedas, Shankara cúi lạy trước ông ta, sáng tác năm bài shloka được biết đến như là Manisha Panchakam.[10][11]

Khi đến được vùng Badari trong dãy núi Himalaya, ông viết Bhashyas ("những bài bình luận") nổi tiếng và Prakarana granthas ("những luận văn triết học"). Sau đó ông dạy những bài bình luận này cho các đệ tử của mình. Một số, như là Sanandana, nhanh chóng lĩnh hội được những ý tưởng chính; những đồ đệ khác do vậy trở nên ghen tức với Sanandana. Để chứng tỏ với mọi người rằng Sanandana về bản chất là giỏi hơn tất cả, Adi Shankara cho gọi Sanandana từ một bờ của sông Ganga, trong khi anh ta đang ở bờ bên kia. Sanandana băng ngang qua dòng sông bằng cách bước lên những hoa sen nở ra bất cứ nơi nào mà anh bước chân đến. Adi Shankara hết sức khâm phục đệ tử của mình và đặt tên anh là Padmapāda ("người bước trên hoa sen").[12] Một nhà thông thái, Vedavyāsa, ghé thăm Adi Shankara giả dạng như là một brāhmaṇa già. Adi Shankara tranh luận với vị brāhmaṇa này trong tám ngày và cuối cùng, Vyasa lộ rõ danh tánh của mình và ban phước lành cho Adi Shankara.[13]

Gặp gỡ Mandana Mishra

Một trong những cuộc tranh luận nổi tiếng nhất của Adi Shankara là với nhà nghi thức chủ nghĩa Mandana Mishra.Guru của Mandana Mishra là triết gia nổi tiếng theo chủ nghĩa Mimamsa (chủ nghĩa hình thức), Kumarīla Bhaṭṭa. Shankara muốn tranh luận với Kumarīla Bhaṭṭa và gặp ông ta ở Prayag nơi ông tự chôn chính mình trong một giàn thiêu cháy chậm để tự sám hối cho những tội lỗi đã phạm phải đối với Guru của ông ta: Kumarīla Bhaṭṭa đã tự học triết lý Phật giáo mà không để thầy biết để có thể phủ nhận triết lý đó. Điều này đã thành một tội theo như kinh Vedas.[14] Kumarīla Bhaṭṭa do đó đã yêu cầu Adi Shankara đi đến Mahiṣmati (ngày nay được biết đến như là Maheshwar ở Madhya Pradesh)[15] để gặp Mandana Mishra và tranh luận với ông ta.

Adi Shankara đã có một cuộc tranh luận nổi tiếng với Mandana Mishra mà vợ của Mandana Mishra, Ubhaya Bhāratī, là trọng tài. Sau khi tranh luận trên mười lăm ngày, Mandana Mishra chấp nhận thất bại.[16] Ubhaya Bhāratī sau đó thách thức Adi Shankara tranh luận với bà ta để có một chiến thắng 'hoàn toàn'. Cuộc tranh luận này là về đề tài kāmaśāstra ("khoa học tình dục"). Nhưng Adi Shankara, vì là một sannyasi, không có kiến thức về đề tài đó; do vậy, sau khi yêu cầu một ít thời gian chuẩn bị trước khi vào cuộc tranh luận mới này, ông nhập vào cơ thể của một vị vua sử dụng những quyền năng yoga của mình để thu nhận kiến thức về kāmaśāstra. Tuy nhiên sau đó, Ubhaya Bhāratī khước từ tranh luận với ông và cho phép Mandana Mishra chấp nhận sannyasa với tên tu sỹ (pháp danh) mới, Sureśvarācārya như là đã đồng ý trong điều kiện của cuộc tranh luận.[17]

Dig-vijaya

Adi Shankara sau đó du hành cùng các đồ đệ đến Maharashtra và Srisailam. Ở Srisailam, ông sáng tác Shivanandalahari, một bài thánh nhạc ca tụng thần Shiva. Madhaviya Shankaravijayam kể rằng khi Shankara chuẩn bị hy sinh bởi một Kapalika, thần Narasimha xuất hiện cứu lấy Shankara theo lời cầu xin của Padmapada. Do đó Adi Shankara sáng tác Laksmi-Narasimha stotra.[18] Sau đó ông du hành đến Gokarṇa, đền thờ của Hari-Shankara và đền thờ Mūkambika tại Kollur. Tại Kollur ông thu nhận một cậu bé được tin là bị bỏ rơi bởi bố mẹ cậu, như là đệ tử. Ông đặt tên cậu ta là, Hastāmalakācārya ("người với trái amalaka trên lòng bàn tay", nghĩa là, người đã rõ ràng tự nhận ra chính mình). Sau đó, ông ghé thăm Śṛngeri để thiết lập Śārada Pīṭham và thu nhận Toṭakācārya làm đệ tử.[19]

Sau việc này, Adi Shankara bắt đầu một Dig-vijaya ("du hành truyền đạo") để quảng bá triết lý Advaita và tranh luận với các triết lý đối nghịch. Với vị vua người Malayali tên là Sudhanva như là bạn đồng hành, Shankara đi xuyên qua Tamil Nadu, Andhra Pradesh và Vidarbha. Ông sau đó bắt đầu đi về phía Karnataka nơi ông gặp phải một toán người Kapalika có vũ trang. Vua Sudhanva, cùng với quân đội của ông ta, chống lại và đánh bại toán người Kapalika. Họ đến Gokarna an toàn nơi Shankara tranh luận và thắng cuộc một học giả Shaiva, tên là Neelakanta.

Đi về phía tây ở vùng Dwarka, Shankara lại đánh bại Vaiṣṇavas trong một cuộc tranh luận. Bhaṭṭa Bhāskara xứ Ujjayini, người ủng hộ triết lý Bhedābeda philosophy, chịu thua. Tất cả các học giả của Ujjayini (cũng được biết đến như là Avanti) chấp nhận triết lý của Adi Shankara. Ông sau đó thắng Jainas tại một nơi gọi là Bahlika. Sau đó, ông gặp một tantrik, Navagupta tại Kamarupa. Navagupta giả vờ xin làm đệ tử của ông, nhưng sau đó đã làm cho phát triển một chứng đau ruột (rectal fistula). Tuy nhiên, Adi Shankara được chữa lành nhanh chóng và Navagupta sau này chết vì cùng một chứng bệnh.[20]

Adi Shankara do đó đã du hành khắp Ấn Độ, từ Nam Ấn Độ đến Kashmir và Nepal, truyền bá tư tưởng cho dân địa phương và tranh luận về triết học với các học giả Hindu, Phật giáo và các nhà sư dọc trên đường đi.

Lên đến Sarvajnapitha

Adi Shankara ghé Sarvajñapīṭha ở Kashmir (nay là Kashmir thuộc Pakistan).[21] Madhaviya Shankaravijayam kể rằng ngôi đền này có bốn cửa cho các học giả từ bốn hướng khác nhau. Cửa mở về phía nam(tượng trưng cho Nam Ấn Độ) chưa bao giờ được mở, cho thấy chưa có một học giả nào từ phía Nam Ấn Độ đã bước vào Sarvajna Pitha. Adi Shankara đã mở cánh cửa phía nam bằng cách đánh bại các học giả nơi đó trong các trường phái triết học khác nhau như là Mimamsa, Vedanta và các nhánh khác của triết lý Hindu; ông đã lên ngôi thông thái vô lượng của ngôi đền đó. Madhaviya Shankaravijayam kể rằng Nữ thần Saraswati ("nữ thần của kiến thức và văn chương") đã chứng nhận chiến thắng về mặt học thuật của Adi Shankara trong dịp đó.[22]

Shankara sau đó du hành đến Kedarnath và đạt được videha mukti ("sự giải thoát cuối cùng") ở tuổi ba mươi hai. Tuy nhiên, có nhiều dị bản khác nhau về những ngày cuối cùng của cuộc đời ông. Những người theo matha Kanchi (đền thờ Kanchi) tin rằng ông đạt được videha mukti ở Kanchi. Một truyền thống khác kể lại bởi Keraliya Shankaravijaya đặt nơi chết của ông ở đền Vadakkunnathan ở vùng Thrissur, Kerala.[23]

Niên đại

Các học giả hiện đại đồng ý năm sinh - năm mất 788 – 820 CE, mặc dù không thể nào đạt đến sự đồng ý chung về ngày sinh hay ngày mất của Adi Shankara.[24] Một vài Shankara Maṭhas, tuy vậy, đã cho niên đại xưa hơn. Nếu những ngày này là đúng, họ cần phải đẩy lùi lại niên đại của Buddha (được xem như là cột mốc của lịch sử hiện đại Ấn Độ). Một trong những Shankara Maṭhas lớn còn hoạt động ngày nay, những tu viện lớn ở Kanchi, Dwaraka, và Puri cho rằng Adi Shankara sống trong khoảng 509 – 477 TCN. Śṛṅgeri Śāradā Pīṭham, ngược lại, chấp nhận thời gian 788–820 CE dates.[25] (See also Mathas). Theo như cuốn sách của Swami Niranjanananda Saraswati viết về tiểu sử của Adi Shankara, xuất bản trong cuốn sách Sannyasa Darshan của ông, Adi Shankara sinh ra ở Kalady, Kerala, vào năm 686, và đạt được mahasamadhi tại Kedarnath, Uttaranchal, vào năm 718.